نصرت اعظم سمیعی ؛ زادگاه پروفسور سمیعی در رشت

این عمارت که زادگاه پروفسور مجید سمیعی است، سال‌ها به عنوان مدرسه و مدتی هم به عنوان مجتمع رفاهی فرهنگیان فعال بود، ولی از ۱۵سال پیش تا حالا بدون استفاده مانده است. حال خانه‌ا‌ی که چهره‌ جهانی و جراح پرآوازه‌ مغز و اعصاب در آن متولد شده، قرار است به همت یکی از فعالان سازمان‌های مردم‌نهاد مرمت و به عنوان خانه‌ هنرمندان صنایع دستی گیلان تغییر کاربری دهد.

اداره‌ی کل میراث فرهنگی گیلان این بنا را در اسفند ماه ۱۳۸۶ به نام ساختمان آموزش و پرورش در فهرست بناهای میراثی کشور به ثبت رساند.

محوطه‌ خارجی خانه نصرت اعظم سمیعی

به محض ورود از در این خانه، با حیاطی بزرگ روبه‌رو می‌شوید. حیاط خانه با درختان و گیاهانی که به صورت نامنظم رشد کرده‌اند، چون تصویری از فیلمی قدیمی خودنمایی می‌کند. معمولا خانه‌های عصر قاجار سه حیاط تو درتو با درهای فراوان دارند، اما خانه سمیعی تنها یک در ورودی به سمت کوچه دارد.

چاه قدیمی در میانه‌ حیاط وسیع خانه، یادآور سبک زندگی مردم در سال‌های دور و دراز است. دیوارهای طاقی حیاط با آجر قدیمی سرخ‌رنگ که از لابه‌لای بعضی از آن‌ها گیاهی روییده است، حس‌وحال عجیبی دارد. در مقابل آن حیاط پهناور قدیمی، خانه‌ای قجری چشم‌ها را خیره می‌کند.

چشم‌انداز ظاهری بنای اصلی از حیاط، با شاخصه‌های بومی گیلان، نمای سفید و پنجره‌های چوبی قهوه‌ای تیره، اتاق‌های قرینه تالار وسط در دو طبقه و سفال‌های پخته و اصیل سقف خانه، هر کدام گوشه‌ای از تاریخ معماری این خطه را روایت می‌کند. سنگ‌های کف و کاشی‌های حوض حیاط، مملو از خزه‌های سبزی هستند که نشان از سایه‌گیر بودن بخش‌هایی از محوطه خارجی دارد.

فضای داخلی خانه‌ نصرت اعظم سمیعی

ساختمان اصلی خانه‌ نصرت اعظم سمیعی دو طبقه دارد و تزیینات و برش‌های هنرمندانه‌ چوبی در جای‌جای این خانه در هر دو طبقه به چشم می‌خورد. چیدمان داخلی و سبک طراحی این بنا، زیبا بوده و در آن اصول زیبایی‌شناسی به طور کامل رعایت شده است. شرایط اقلیمی گیلان نیز، در شکل‌گیری نمای این سازه، بی‌تأثیر نبوده است.

این خانه با پنجره‌های بسیاری که رو به حیاط خانه باز می‌شود، بسیار دلباز و باصفاست. در و پنجره‌های نزدیک به هم و فراوان از شاخصه‌های خانه‌های قدیمی گیلانی است که نور رو از تمام جهات به سمت خانه هدایت می‌کند.

این بنای ۱۲۳ ساله با مصالح سنگ، آجر و چوب و کفی تخته پوش از معدود بناهای دوره‌ی قاجار است که در رشت سرپا مانده است. این بنا از استحکام خوبی برخوردار است. این خانه زمانی که در تملک اداره‌ کل آموزش و پرورش به صورت مدرسه فعال بود، دچار تغییراتی در ساختار شد. تخته‌پوش‌های کف طبقه‌ نخست را برداشتند و بخشی هم به عنوان سرویس بهداشتی و آشپزخانه اضافه کردند و روی دیوارها نیز، نقاشی‌هایی متناسب با فضای مدرسه کشیده شد.

کاربری امروزی خانه‌ اعظم سمیعی

برخی گروه‌های ادبی و هنری در طول ماه در این خانه جلسات خود را برگزار می‌کنند. کارگاه‌های شاهنامه‌خوانی معلمان آموزش و پرورش و همچنین کلاس‌های شعر و داستان به صورت متناوب در این مکان برگزار می‌شود. این بنای تاریخی قرار است در آینده‌ای نزدیک به خانه‌ هنرمندان صنایع دستی گیلان تبدیل شود.